
Η χειροπρακτική
Είναι η τρίτη μεγαλύτερη θεραπευτική επιστήμη στον κόσμο μετά την ιατρική
και την οδοντιατρική Η Χειροπρακτική είναι ενα επάγγελμα υγείας που ασχολείται
με τη διάγνωση, θεραπεία και πρόληψη των μηχανικών ανωμαλιών του μυοσκελετικου
συστήματος και τις επιπτώσεις αυτών των ανωμαλιών στη λειτουργία του νευρικού
συστή;ιατος και της υγείας γενικά Υπάρχει μια έμφαση σε θεραπείες με ειδικούς
επιδέξιους χειρισμούς, εώικα επι της σπονδυλικής στήλης και άλλων αρθρώσεων Η
θεραπεία γίνεται κυρίως με ειδικούς επιδέξιους χειρισμούς, με τα χέρια, πάνω
στη σπονδυλική στήλη και άλλες αρθρώσεις, αποφεύγοντας τη χρήση φάρμακων και
χειρουργικών επεμβάσεων.
Η χειροπρακτική μπορεί να βοηθήσει και να θεραπεύσει άτομα με προβλήματα
στην πλάτη, όπως μετατοπίσεις σπονδύλων, δισκοπάθειεο και κατά συνέπεια
οσφυαλγίες, ισχιαλγίες, νευραλγίες, πόνους στον αυχένα, στους ώμους και στους
βραχίονες, πονοκεφάλους και δυνατές ημικρανίες, μουδιάσματα, ζαλάδες, ίλιγγους,
τη σκολίωση, την κύφωση, την λόρ-δωση και άλλα προβλήματα που με την πρώτη
ματιά μπορεί να μη φαίνονται ότι έχουν σχέση με τη σπονδυλική στήλη.
Στα πλαίσια τοο μαθήματος της Ιστορίας . διενεργήθηκε έρευνα από
μαθήτριες του Λυκείου Κύκκου Πάφου με βέμα : «Η πρακτική Ιατρική στην Πάφο του
περασμένου αιώνα » υπό την καθοδήγηση της φιλολόγου κας
Χριοτοδούλας Οικονομίδου.
Η έρευνα αυτή έχει ως θέμα την πρακτική ιατρική σε χωριά της επαρχίας Πάφου
και συγκεκριμένα ασχολείται με τον χειροπράκτη Αγησίλαο Χ' Γιάννη, που έζησε
και έδρασε στο χωριό Χλώρακα.
Πολλοί είναι αυτοί που μέχρι σήμερα με νοσταλγία θυμούνται τον λεβεντόγερο
Αγησίλαο να τους ελευθερώνει από διάφορες ορθοπεδικές παθήσεις, χωρίς κανένα
αντάλλαγμα .Η μεγάλη αυτή μορφή της Χλώρακας μπορεί να έσβησε τον Οκτώβρη του 1985, όμως
η θύμηση του είναι ριζωμένη στο νου και στις καρδιές των ανθρώπων που γεύτηκαν
ένα άγγιγμα από το ευλογημένο του χέρι. Προσπαθήσαμε να αιχμαλωτίσουμε στο
παρόν κομμάτια του παρελθόντος μέσα από διηγήσεις , συνεντεύξεις καθώς και
λίγες φωτογραφίες, γιατί τότε η τεχνολογία βρισκόταν στα σπάργανα.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλουμε στον Δρα. Ιωάννη Χριστοδούλου . για το
φωτογραφικό υλικό και τις πληροφορίες που μας έδωσε για τον παππού του σπουδαίο
χειροπράκτη Αγησίλαο.
Ο χειροπράκτης Αγησίλαος Χ Γιάννη
Ο Αγησίλαος Χ'Γιάννη υπήρξε ένας από τους πιο φημισμένους χειροπράκτες
ορθοπεδικούς των παλαιών χρόνων. Το όνομα του είναι αρχαιοελληνικό και σημαίνει
«αυτός που οδηγεί το λαό».
Ο Αγησίλαος ήταν αυτός που οδηγούσε τους ανθρώπους προς την ανακούφιση από
τον πόνο αφού μπορούσε να βοηθήσει τον οποιονδήποτε.
Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθήκαμε στον εγγονό του, Δρ. Ιωάννη
Χριστοδούλου, ο οποίος είναι ειδικός ορθοπεδικός στο Γενικό Νοσοκομείο Πάφου.
Όπως λέει και ο ίδιος, επηρεάστηκε ιδιαίτερα από τον παππού του για το
επάγγελμα που ακολούθησε, αφού περνούσε αρκετές ώρες της ημέρας μαζί του,
παρακολουθώντας τον να βοηθάει απλούς ανθρώπους όπως μπορούσε. Ο Αγησίλαος
γεννήθηκε στο χωριό Τάλα, της επαρχίας Πάφου, το 1903.
Ήταν παραδοσιακός βρακοφόρος, με ψαρί
λεβέντικο μουστάκι, μορφή αρχοντική και περήφανη. Όπως μας αναφέρει ο κ.
Χριστοδούλου ήταν άνθρωπος που ενέπνεε σεβασμό, σοφός αφού είχε ιδιαίτερη
αγάπη για τα βιβλία και το διάβασμα ,αλλά παρόλα αυτά ήταν λιγο-μίλητος. Ποτέ
δεν είχε βάλει το χέρι του στο Ευαγγέλιο, για να απαγγείλει τον όρκο του
Ιπποκράτη, όμως Αγησίλαος και Ιατρική έγιναν με τον καιρό έννοιες συνυφασμένες.
Ο πατέρας του, Γιάννης Χ'Γιάννης, ξενιτεύτηκε από μικρός στη Μ.Ασία, όπως και
πολλοί άλλοι άνθρωποι που πήγαιναν εκεί για να εργαστούν λόγω της πλούσιας
γεωργικής καλλιέργειας. Στον ελεύθερο χρόνο που είχε μάθαινε την τέχνη του
χειροπράκτη ορθοπεδικού. Όταν επέστρεψε πίσω στη Κύπρο και συγκεκριμένα στην
Τάλα της Πάφου, ασχολήθηκε με τη γεωργία, ενώ παράλληλα ασκούσε και την τέχνη
την οποία έμαθε στη Μ.Ασία. Λίγοι ήταν εκείνοι που γνώριζαν αυτή την τέχνη εκείνη
την εποχή. Ήθελε τα παιδιά του να ασχοληθούν με την γεωργία για να προοδεύσουν
παρά να τους μάθει την τέχνη αυτή, αφού όπως έλεγε στους διάφορους ασθενείς του
που τον επισκέπτονταν καθημερινά, ο ίδιος δεν είχε χρόνο για να ασχοληθεί με
την περιουσία του.
Την πρώτη επαφή με την τέχνη του χειροπράκτη ορθοπεδικού ο Αγησίλαος την
έκανε μια μέρα του 1920 όταν επισκέφτηκε ένας ασθενής τον
πατέρα του, ο οποίος είχε βγάλει τον ώμο του και υπέφερε πολύ. Ο πατέρας του
Αγησίλαου άρχισε να τον περιποιείται αλλά έδειχνε να δυσκολεύεται. Τότε ο
Αγησίλαος που κρυφοκοίταζε από τη μισάνοιχτη πόρτα φώναξε του πατέρα του:«Εν
λάθος που μασιέσαι να το βάλεις». Ο πατέρας του κάπως θυμωμένα
του είπε: «Έλα δα ρε, εσού, πΥ να μου παίξεις τζαι τον μάστρον». Ετσι,
ο Αγησίλαος πλησίασε τον ασθενή και με μία μόνο κίνηση, έβαλε τον ώμο στην θέση
του. Ο πατέρας του γεμάτος οργή του είπε:«Εν σου 'πα ρε να μεν μάθεις τούτην
την τέγνην;».«Επαρακολού-θουν σε παπά τζαι έμαθα», απάντησε ο Αγησίλαος.
Την τέχνη του χειροπράκτη ορθοπεδικού κατάφερε να μάθει και η αδελφή του
Αγησίλαου, η οποία παντρεύτηκε στην Κοίλη και πέθανε σε νεαρή ηλικία.
Ο Αγησίλαος ήρθε στη Χλώρακα γύρω στο 1930, όπου
νυμφεύτηκε τη Μαρία Νικολάου και μαζί απέκτησαν εννέα παιδιά. Κύρια ασχολία του
ήταν η γεωργία, όμως ασκούσε και την τέχνη που κατάφερε να «κλέψει» από
τον πατέρα του.
Αγαπημένο του χόμπι ήταν το κυνήγι. Το ίδιο χόμπι έχει τώρα και ο εγγονός
του Δρ.Γιαννά-κης Χριστοδούλου. Όμως, οι ρευματισμοί που ενοχλούσαν τον
Αγησίλαο από τα πενήντα του χρόνια και τον ανάγκαζαν να χωλαίνει, του στέρησαν
την αγαπημένη του αυτή ενασχόληση.
Ασκούσε την τέχνη του χειροπράκτη ορθοπεδικού σε μια εποχή που δεν υπήρχαν
επαγγελματίες ορθοπεδικοί και όταν αργότερα εμφανίστηκαν ήταν ελάχιστοι. Είχε
φοιτήσει μέχρι την τρίτη γυμνασίου διότι ο πατέρας του χρειαζόταν εργατικά
χέρια για να μπορέσει να παντρέψει τις αδελφές του. Παρόλα αυτά γνώριζε άριστα
την ανατομία του ανθρώπινου σώματος, αφού εκτός από την Ανθρωπολογία που
διδάχτηκε στο γυμνάσιο μελέτησε και άλλα ιατρικά συγγράμματα, που πιθανόν είχε
φέρει ο πατέρας του από τη Μ. Ασία. Ο εγγονός του θυμάται το πρώτο καλοκαίρι που
επέστρεψε από τις σπουδές του ότι ο παππούς του τον ρώτησε «Πόσα κόκκαλα
έσιει το πόδι του ανθρώπου;». Ο Γιάννης του είπε έναν τυχαίο αριθμό
αφού δεν πίστευε ότι ο παππούς του θα γνώριζε τον ακριβή αριθμό των οστών του
ποδιού .Τότε ο Αγησίλαος του είπε να διαβάσει καλύτερα τα βιβλία της ανατομίας
και του είπε ότι τα οστά του ποδιού είναι δεκαεπτά.
Όμως, ο Αγησίλαος δεν θεράπευε τους ασθενείς του μόνο με τις γνώσεις του.
Εξέπεμπε μια αύρα καλοσύνης, γαλήνης και ηρεμίας, ενέπνεε στον ασθενή
εμπιστοσύνη και εκεί που του μιλούσε, με μια απότομη κίνηση και με άγγιγμα που
έμοιαζε αγγελικό, τον ανακούφιζε από τον πόνο. Μόλις έβλεπε τον ασθενή
καταλάβαινε αμέσως από τι πάσχει και πως το έπαθε. Πολλοί πιστεύουν πως η
ικανότητα του αυτή ήταν θεόσταλτη. Πάντως το ταλέντο αυτό το εκμεταλλεύτηκε με
τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αφού πάντοτε πρόσφερε πς υπηρεσίες του στον
συνάνθρωπο του, χωρίς ποτέ να ζητάει χρήματα. Ο εγγονός του Δρ.Χριστοδούλου
θυμάται διάφορα περιστατικά:
Η φήμη χ>υ, πολύ γρήγορα είχε διαδοθεί σχεδόν σε ολόκληρη την Κύπρο.
Μια φορά ήρθε ένας Τουρκοκύπριος ο οποίος έφερε τη γυναίκα του, που είχε
στραβώσει η σιαγόνα της. Προτού τη φέρει στη Χλώρακα είχε επισκεφθεί αρκετούς
ιατρούς όμως όλοι σήκωναν τα χέρια ψηλά. Είχε μάλιστα βάλει ολόκληρη την περιουσία
του υποθήκη και ετοιμαζόταν να την πάρει στη Γερμανία για θεραπεία. Μόλις την
είδε ο Αγησίλαος την πλησίασε και με μια μόνο κίνηση την θεράπευσε. Αμέσως
διάταξε να της φέρουν νερό. Η γυναίκα έπεσε στα πόδια του και τον προσκυνούσε
όπως να ήταν ο θεός της. Ο άντρας της τον αγκάλιασε κι γεμάτος χαρά του είπε να
του φέρει μία αγελάδα για δώρο. Ο Αγησίλαος όμως δεν δέχτηκε. Μια άλλη φορά τον
κάλεσαν σε ένα Τουρκοκυπριακό σπίτι για να θεραπεύσει ένα παιδάκι, που είχε
σοβαρό ατύχημα με τον ιμάντα του αλευρόμυλου. Οι γονείς του, τον πήραν πρώτα
στην Λευκωσία, όμως όλοι οι γιατροί τον είχαν ξεγραμμένο. Σχεδόν όλα τα κόκαλα
του ήταν σπασμένα. Όταν πήγε στο σπίτι τους, ο Αγησίλαος ρώτησε τους γονείς
του παιδιού αν τρώει . Η απάντηση τους ήταν θετική και τότε τους λέει : «Μεν
φοάστε, τα κόκαλα εν δουλειά δική μου». Τύλιξε με επιδέσμους το
παιδί πάνω στο κρεβάτι και το είχε ακινητοποιημένο για ένα μήνα. Το δέσιμο που
του έκανε δεν ήταν τυχαίο και έτσι σε ένα μήνα το παιδί έγινε καλά.
Μόλις είχαν τελειώσει οι μάχες του Μουττάλλου τον Μάρτη του 1964, ένας
Τουρκοκύπριος τηλεφώνησε στο κοινοτικό τηλέφωνο της Χλώρακας και ζήτησε να πουν
στον Αγησίλαο να πάει στον καφενέ του Μουττάλλου, γιατί ένας μικρός είχε βγάλει
τον ώμο του. Εν τω μεταξύ όλοι ήταν ακόμη πανικόβλητοι από τις μάχες. Ο
Αγησίλαος όμως δε'ν φοβόταν γιατί ήξερε πως οι Τουρκοκύπριοι τον εκτιμούσαν.
Οταν έφτασε στην πλατεία του Μουττάλλου τον περικύκλωσαν εκατοντάδες οπλισμένοι
Τουρκοκύπριοι. Τότε ένας αξιωματικός παραμέρισε τον όχλο ,τον άρπαξε πάνω του
και τον φιλούσε. Επειτα γύρισε προς το πλήθος και είπε «Τούτος δαμαί έσωσε
μου την ζωή».Ο αξιωματικός αυτός ήταν το παιδάκι που είχε το ατύχημα με τον
ιμάντα του αλευρόμυλου. Ο Αγησίλαος σύχναζε σε ορισμένα στέκια, που όλοι γνώριζαν
και πήγαιναν εκεί να τους προσφέρει τις υπηρεσίες του. Πολλές φορές φτωχοί
άνθρωποι, κατέβαιναν από τα χωριά, για να τους θεραπεύσει και τον έβρισκαν
συνήθως στην Περβόλα. Ο καλοσυνάτος αυτός άνθρωπος λυπόταν να τους πάρει λεφτά
και πολλές φορές έβγαζε από την τσέπη του χρήματα για να τους πληρώσει τα
αγώγια. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούσε ο Αγησίλαος ήταν βανούκες, βλαμπάτσες
(ασπράδι αβγού ανακατεμένο με πράσινο σαπούνι), μαξιλαράκια, χαρτόνια, και
γρόσια για τους όγκους. Επίσης, πολλά άτομα των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων
επισκέπτονταν τον ξεχωριστό αυτό άνθρωπο. Ένας κύριος είχε φέρει τη σύζυγο του
που είχε ατύχημα στο χέρι. Όταν τελείωσε ο Αγησίλαος τους είπε πως δεν θέλει
λεφτά. Ο κύριος όμως άφησε λεφτά πάνω στο τραπέζι χωρίς να τον δει ο Αγησίλαος.
Λίγο καιρό αργότερα οι ορθοπεδικοί της Πάφου τον πήραν στο δικαστήριο, γιατί
τους «έτρωγε» το ψωμί τους όπως υποστήριζαν. Στη .δίκη έκπληκτος ο
Αγησίλαος παρατήρησε πώς ο δικαστής ήταν ο κύριος που λίγο καιρό πριν θεράπευσε
τη γυναίκα του. Ο δικαστής απλώς τον ρώτησε «Είναι αλήθεια κύριε Αγησίλαε
ότι παίρνεις λεφτά από τους ασθενείς σου;» «Όχι.» του απάντησε ο Αγησίλαος
και ο δικαστής χαμογελώντας δεν έδωσε συνέχεια στην υπόθεση. Μια άλλη φορά
όμως τον ξαναπήραν δικαστήριο οι ορθοπεδικοί και αναγκάστηκε να πληρώσει βαρύ
πρόστιμο. Ο κόσμος όμως που τον υπεραγαπούσε δεν τον άφησε μόνο σε αυτή τη
δύσκολη στιγμή και με εράνους που έγιναν, βοήθησαν στην αποπληρωμή του
προστίμου. Ο Αγησίλαος όμως, είχε πληγωθεί πάρα πολύ και «ορκίστηκε» πως
δεν θα ασχοληθεί ξανά με την τέχνη του. Δεν άντεξε όμως για πολύ. Ο κόσμος που
υπέφερε έκανε ουρές έξω από το σπίτι του. Η ευαισθησία του και η ανθρωπιά του
παραμέρισαν τον εγωισμό του και άνοιξε πάλι το σπίτι του για τους ασθενείς. Ο
Αγησίλαος δεν θεράπευε μόνο ανθρώπους αλλά και ζώα. Σχεδόν όλοι οι παλιοί
ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Τα βόδια και τα γαϊδούρια ήταν
απαραίτητα για τον κάθε αγρότη. Όπως γνώριζε την ανατομία του ανθρώπινου
σώματος, έτσι γνώριζε και την ανατομία του σώματος των ζώων. Μέχρι τα τελευταία
χρόνια της ζωής του, εξακολουθούσε να δέχεται ασθενείς στο σπίτι του. Όταν
αρρώστησε βαριά από βρογχοπνευ-μονία και μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο για
περίθαλψη μια κυρία πέρασε για να του ευχηθεί περαστικά. Αυτός
όμως συνηθισμένος από την τέχνη του, έπιασε το χέρι της, το έσφιξε και μετά της
λέει:«Εν μια χαρά το σιέριν σου. Εν έσιει τίποτε».
Η μεγάλη αυτή μορφή της Χλώρακας έσβησε τον Οκτώβρη του 1985, όχι
όμως και από τις καρδιές των ανθρώπων. Όλοι ήξεραν πολύ καλά πώς ο Αγησίλαος
ό,τι έκανε δεν το έκανε επειδή κατείχε κάποιες γνώσεις, αλλά επειδή ήταν
γεννημένος γι' αυτή την τέχνη.
Έρευνα και προμήθεια υλικού : Ελεάνα Τσιέλεπου
Εργάστηκαν επίσης οι μαθήτριες:
- Ηλιάδη Δέσποινα
- Στυλιανού Στέλλα -Παπουρή Δήμητρα
- Παχίτη Ειρήνη
- Πέτρου Πολυξένη
- Παλά Ραφαέλλα
- Πλαστήρα Ραφαέλλα
- Χατζηχαραλάμπους Παναγιώτα